Zakon Braci Mniejszych powstał w 1209 roku w chwili ustnego zatwierdzenia reguły życia przez papieża Innocentego III, którą św.Franciszek spisał w prostych słowach według świętej Ewangelii.

W latach 1221-1223 Franciszek przygotowuje ostateczny tekst reguły, która zostaje zatwierdzona przez Honoriusza III bullą Solet annuere 29 listopada 1223 roku. Wkrótce po śmierci Poverella redagowane są liczne opisy jego świętego życia (m. in. przez Tomasza z Celano czy św. Bonawenturę). W XV i XVI wieku w Zakonie nastąpiły przejawy kryzysu wewnętrznego i próby reform, które w ostateczności przyczyniły się do podziału. Powstały wówczas dwie odrębne rodziny franciszkańskie, które w Polsce znane są jako franciszkanie (noszą czarne habity) i bernardyni (noszą brązowe habity). Nieco później powstała jeszcze trzecia gałąź franciszkańska – kapucyni (noszą brązowe habity z długim kapturem). Współcześnie I Zakon obejmuje trzy wspólnoty:

• Braci Mniejszych, których strojem zakonnym jest brązowy habit przepasany białym sznurem.
• Braci Mniejszych Kapucynów, których strojem zakonnym jest kasztanowy habit z charakterystycznym długim kapturem przepasany białym sznurem.
• Braci Mniejszych Konwentualnych, również zwanych franciszkanami, których najważniejszym ośrodkiem w Polsce jest Niepokalanów założony przez św. Maksymiliana oraz Kraków gdzie nieprzerwanie pracują od 1237 r. Od XIII w. są stróżami grobu i bazyliki św. Franciszka w Asyżu. Cechą charakterystyczną dla tej gałęzi było budowanie klasztorów w centrum miast. Obecnie w Polsce prowadzą liczne sanktuaria, parafie i wydawnictwa. Zaangażowani w działalność w mediach (Radio Niepokalanów), wśród osób uzależnionych, oraz w działalność misyjną. Co czwarty Brat Mniejszy Konwentualny pochodzący z polskiej prowincji pracuje poza granicami kraju. Strojem zakonnym jest czarny lub szary habit z kapturem przepasany białym sznurem. Wśród akcji prowadzonych przez franciszkanów na uwagę zasługuje również praca z młodzieżą.