Śp. o. Zenon Sylwester Pięta (1942-2019)

Śp. Ojciec Zenon Pięta, profes wieczysty i kapłan Prowincji Matki Bożej Niepokalanej w Polsce Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych, jubilat w Zakonie i kapłaństwie, zmarł dnia 14 maja 2019 r. w Rzymie, w wieku 76 lat, przeżywszy 60 lat w Zakonie i 51 lat w kapłaństwie.

Śp. o. Zenon urodził się 2 października 1942 roku w Teresinie, w powiecie sochaczewskim. Pochodził z rodziny Stanisława i Bronisławy zd. Czaplarska. Miał jeszcze młodsze rodzeństwo: 1 brata i 2 siostry. Na chrzcie sprawowanym w parafii w Szymanowie w dniu 26 grudnia 1942 r., otrzymał imiona Zenon Sylwester.

O. Zenon rozpoczął naukę w Szkole Podstawowej w Paprotni. Następnie kontynuował ją w Gimnazjum Ogólnokształcącym w Błoniu. W parafii „zwracał uwagę swą wyjątkową postawą, jako pobożny młodzieniec o wielu zaletach charakteru”. Od młodości wzrastało w nim pragnienie bycia kapłanem i ostatecznie też „chęć poświęcenia życia swego Bogu w Zakonie”. Dlatego po ukończeniu pierwszych dwóch klas szkoły średniej poprosił o przyjęcie do Niższego Seminarium w naszym Zakonie. Jego prośba została pozytywnie rozpatrzona i od września 1958 roku mógł rozpocząć zajęcia w NSD w Niepokalanowie. 

Widząc jednak, że ukończył już 9 klasę – jak to było w zwyczaju – składa tego samego roku podanie o przyjęcie do nowicjatu kleryków w Gnieźnie. Oficjalne rozpocznie go 15 października 1958 roku. Tam otrzyma imię Zenobiusz i pod opieką Mistrza, o. Władysława Ryguły, będzie przygotowywał się do złożenia pierwszych ślubów zakonnych, które złoży 16 października 1959 roku. Po latach próby, 8 grudnia 1965 roku, w Uroczystość Niepokalanego Poczęcia NMP, w Krakowie złoży profesję wieczystą. W roku 1966 otrzymał zgodę na powrót do używania imienia chrzestnego.

Po kanonicznym roku nowicjatu, o. Zenon dokończył pozostałe klasy szkoły średniej w Niższym Seminarium Duchownym w Niepokalanowie. Oficjalnie egzamin maturalny będzie jednak mógł złożyć przed komisją państwową dopiero na ostatnim roku teologii w Krakowie. Będąc na formacji postnowicjackiej, uchodził za poważnego i spokojnego, zdolnego i pracowitego, głęboko myślącego i chętnie pomagającego współbraciom w nauce, wyróżniając się przez udzielanie korepetycji z łaciny (może dlatego wychowawcy już wtedy widzieli w nim przyszłego profesora).

W latach 1961-1964 rozpoczyna formację do kapłaństwa i studia filozoficzne w Łodzi Łagiewnikach, a następnie, od 1963 do 1967, kontynuuje studia teologiczne w Seminarium Ojców Franciszkanów w Krakowie. Sakrament święceń w stopniu prezbiteratu przyjął w Krakowie w dniu 24 czerwca 1967 roku z rąk ks. bp. Juliana Groblickiego. 

Po rocznym tirocinium (specjalne studium pedagogiczno-duszpasterskie) w Krakowie, od września 1968 roku rozpoczyna pracę duszpasterską jako wikariusz parafii i katecheta w Gdyni. Jednak widząc w nim zdolności naukowe, już po roku, przełożeni wysyłają go na studia w zakresie Historii Kościoła na Katolicki Uniwersytet Lubelski. Zakończy pierwszy etap studiów licencjatem kościelnym w 1972 roku. W tym samym roku został przeniesiony do Warszawy, gdzie miał się zająć archiwum (zaczynając porządkować jego zasoby) i jednocześnie przygotować pracę doktorską, którą obronił 25 maja 1975 r. Obie prace były poświęcone historii Zakonu Klarysek w Polsce. W między czasie został wysłany przez o. Prowincjała do Niemieckiej Republiki Federalnej w celach naukowych (rok 1973), gdzie przebywał w klasztorze w Kolonii dla poznania języka i zbierania materiałów.

Mimo gotowości do podjęcia dalszych badań nad historią zakonu franciszkańskiego i do pracy naukowej, w marcu 1975 poprosi o pozwolenie na wyjazd do Kustodii kanadyjskiej. Ta przejściowa trudność została rozwiązana decyzją o. Prowincjała, który posłał o. Zenona do Włoch. Od 1 lipca 1977 udał się pod obediencję o. Generała do Kustodii generalnej w Asyżu, aby zająć się badaniami nad historią i źródłami naszego Zakonu w nowo planowanym Ośrodku Dokumentacji Franciszkańskiej w Sacro Convento. Jednak i tu potrzeba poznania języków, jak i nagląca potrzeba ojców z Polski do pracy w polonijnej parafii w Elmhurst (NY – USA), miały stanąć w poprzek tych planów i skierować kroki ojca Zenona za ocean. Ostatecznie otrzymuje obediencję, ale do Kustodii kanadyjskiej, gdzie miał się stawić 1 sierpnia 1978 r.  Tym razem trudności z otrzymaniem wizy amerykańskiej zatrzymają go we Włoszech, gdzie o. Generał proponuje mu pracę przy wydawaniu Bullarium Franciscanum i Hierarchia Catholica. Ostatecznie 19 stycznia 1979 roku powraca pod obediencję Prowincjała warszawskiego i zostaje przeniesiony do pracy w naszym klasztorze w Santa Severa, gdzie już od paru miesięcy oczekiwał na załatwienie spraw wizowych.

Ten niespokojny czas, zawieszony między wyzwaniami duszpasterskimi a potrzebami naukowymi, rozwiąże na pozostałe prawie 40 lat życia obediencja o. Generała, na mocy której o. Zenon został z dniem 27 października 1979 roku przeniesiony do klasztoru św. Antoniego (zwanego „Vigna”) w Rzymie. Jego głównym zajęciem stanie się od samego początku praca w Archiwum i Bibliotece Watykańskiej nad kolejnym IX tomem Hierarchia Catholica (który zostanie ukończony w 2002 roku). W między czasie powraca propozycja wyjazdu do Stanów Zjednoczonych, do pracy w Godzinie Różańcowej, ale i ona ginie w podjętym przez Zakon zobowiązaniu przyjęcia „daru” i trudu nad badaniem historii Kościoła, któremu o. Zenon przez lata służył ze sprawnością „bibliotecznej myszy” – jak pisał o nim watykański dziennik l’Osservatore Romano z dnia 13.11.2002 r. – i któremu oddawał się „z niezłomnością ducha, dalekowzrocznością, franciszkańską odwagą i młodzieńczym zapałem”. 

O. Zenon rozpoczął też pracę nad kolejnym X tomem, który gorąco pragnął ukończyć: „Chcę pracować, dopóki będę mógł…” – pisał w liście do Prowincjała z 14 lipca 2017 r.  Niestety nie sfinalizował tego wielkiego historycznego dzieła. Na przeszkodzie w jego uwieńczeniu stanęła choroba, która też przyczyniła się bezpośrednio do jego śmierci.

O. Zenon od początku drogi powołania świadomy „ciężarów i obowiązków płynących ze ślubów zakonnych”, jednak „ufny w pomoc łaski Bożej” i „z silnym postanowieniem oddania swego życia na pracę w szeregach kapłańskich”, wytrwał wiernie w Zakonie i kapłaństwie aż do dnia odejścia do Pana. Dla wielu pokoleń (zwłaszcza studentów przebywających w rzymskim klasztorze „Vigna”) był przykładem gorliwości i pracowitości (i to nie tylko na polu naukowo-historycznym, ale także tym codziennym, ochoczo troszcząc się o wygląd wielkiego klasztornego ogrodu). Pozostanie też w pamięci jego braterskie i radosne usposobienie.

Żegnając śp. ojca Zenona, przede wszystkim wyrażamy naszą wdzięczność Panu Bogu za dar powołania go do naszego Zakonu. Natomiast jemu samemu składamy podziękowanie za jego zakonną, kapłańską i naukową służbę, która pozostawała otwarta na potrzeby Kościoła, Zakonu i Prowincji. 

Niech nasz miłosierny Pan, na którego wezwanie odpowiedział, przyjmie zmarłego o. Zenona przed swój tron i obdarzy go życiem wiecznym.

Uroczysta Msza św. pogrzebowa śp. ojca Zenona Pięty miała miejsce dnia 16 maja 2019 roku o godz. 11.00 w Bazylice XII Apostołów w Rzymie. Przewodniczył jej o. bp Gianfranco Girotti OFMConv, a okolicznościową homilię wygłosił o. Marco Tasca, Generał Zakonu.  Naszą Prowincję reprezentował o. Piotr Szczepański, Wikariusz Prowincji, wraz z liczną grupą braci studiujących lub pracujących we Włoszech. 

Ciało zmarłego Ojca zostało następnie przewiezione do Polski. Uroczysty pogrzeb Ojca Zenona odbył się dnia 22 maja 2019 roku w Niepokalanowie. Rozpoczął się o godz. 10.30 czuwaniem modlitewnym w Bazylice. Mszy świętej o godz. 11.00 przewodniczył o. bp Błażej Kruszyłowicz, a okolicznościową homilię wygłosił o. Roman Soczewka. Kondukt żałobny na cmentarz klasztorny poprowadził o. Piotr Szczepański. 

………………………………………….

o. Jan M. Olszewski

Archiwista Prowincji